Competenze e funzioni
S Bersntoler Kulturinstitut hòt der zil za giltn ont trong envir de sproch ont de kultur va de gamoa'schòft. Òll jor kimmp gamòcht an programmdokument pet de ziln van òrbetn en kurza ont lenkera zait.
S Kulturinstitut Bersntol Lusern ist augòngen pet en Provinzal Gasetz van 31 van agest 1987, n. 18 ver za giltn ont enviretrong de kulturn va de taitschn sprochminderhaitn van Gamoa'n va Palai, Vlarotz, Garait ont Lusern". Pet en Provinzal Gasetz nr. 23 van heibeger 2004, n.7, "Regln as de schual, kultur ont glaichen moglechkaitn", s Institut ist kemmen autoalt en zboa autonome Institutn: s Bersntoler Kulturinstitut pet en sitz en Palai ont s Institut Lusérn. De zboa Institutn hom u'pfònk za òrbetn van earste van genner van 2005.
Il logo
De zentral figur ist an knòpp u'galeik pet an oa'vòcheges gabònt pet a kopfkòpp u'gahenk: der ist a bea'ne puckt envire ont der hopt en de hònt an hòmmer ont an stoa' ... dòs ist zòmmpuntn pet de òrbetn en de gruam van Tol. As de tschenket sait hòt s an horjoch, zoach va de gamoa' va Palai en Bersntol. De òndern zboa bersntolergamoa'n sai' zoakt pet a tschupp (ver Vlarotz) ont pet a ro va de mil pet en bòsser (ver de Mil, as ist en Oachlait, en de gamoa' va Garait). Hintn, an offeges puach as mòcht tschbinnen en Bersntoler Kulturinstitut abia element va bissnschòft, gschicht ont kultur.
Ulteriori informazioni
Kan sitz van Institut ist meglech:
- schaung ont lesn mear va 5.000 piacher, zaitungen, archivmaterialn as de lokalgschicht ont tesi va laurea;
- s meing kemmen galichn mear abia 3.500 piacher;
- schaung mear va 2.000 òlta letrattn ont òndra gamòcht en de leistn jarder;
- lisnen audio as bersntolerisch iber vill sòchen;
- schaung dokumentn va archiv,
- kaven piacher as klòffen van Tol ont va de gamoa'schòft,
- ver de schualn ont gruppn, hom a vourstell as de gschicht ont as de kultur van Bersntol.
En de bibliotek
hòt s ungefèr 5000 piacher ont zaitschriften va lokaln enterèss ont argomentn as zuakearn en de: lokal gschicht, etnografi, sproch, antropologi, minderhaitn, pèrgklèttern, pèrglitteratur. Ver za schaung de piacher as sai', gahi' as en link van Catalogo bibliografico trentino ont suach as de bibliotek van Bersntoler Kulturinstitut.
Filmografie ont audiomaterialn: s mòchen toal òlla de registrazion magnetofoniche as de praich, gschicht, musik ont liader;
Fotoarchiv: s sai' toal òlta letrattn (originaln ont kopin), letrattn va haitsegento, pet de vòrm, bais ont schbòrz ont diapositivn. En gònzn mear va 2000 dokumentn as kemmen en computer galeik ont informatisiart.