Sproch ont Kultur
De sidlung as men en draizente jorhundert gahòp hòt, hòt augea' gamòcht an ausòndra situazion as de sait va de sproch, va de kultur ont va de lòntschòft.
De bersntoler gamoa'schòft lep en hoa toal va de Bersn, an pòch as ka Trea't en de Etsch rift.
Nou hait sai' se vil de ausòndern dinger as men vinnen kònn en de bersntoler gamoa'schòft. En de doin saitn ist s meglech arausvinnen sn an ettlena.
Argomentn
Gschicht ont gasellschòft
De gschicht va de gamoa'schòft, benn se aa verpuntn pet de region ist, hòt a toal elementn as kennen enteressant sai'. En de doi sezion kònn men vinnen eppas za tea' durchschaung.
Lingua mòchena
Bos as gaben ist, kimmp nea’mer,
s sèll as ist, mechat ònderst sai’,
kenn ber bècksln s sèll as sai’ bart?
I linguisti concordano nella origine medio – alto bavarese di questa lingua, risultante da un insieme di elementi di diverse vallate e altipiani tirolesi.
Schaung ont vertiavern
Punktn van tol as enteressant sai' ont sòchen za kennen pesser.